Na-isolatie van de Spouwmuur met EPS-parels

Kenmerkend voor oudere woningen is het ontbreken van een goede isolatie van de ruimte tussen de buitenmuur en de binnenmuur, de zogeheten spouwmuur. De technieken waren in de jaren '60/'70 nog niet zo ver ontwikkeld als nu. Spouwmuurisolatie stond destijds niet hoog op het prioriteitenlijstje van de meeste architecten, aannemers en woningcoöperaties. Door ruimte te laten tussen de buiten- en binnenmuur ging men ervan uit dat de lucht tussen deze muren voor een goede isolatie zou kunnen zorgen. Bijkomend voordeel van spouwmuren is dat er geen vochtdoorslag kan plaatsvinden. De poreuze buitenmuur laat weliswaar vocht door, maar dit vocht wordt afgevoerd door ventilatie van de spouwmuur. Daarom wordt het volledig waterdicht maken van buitenmuren afgeraden. Door te zorgen voor een ruimte tussen de buiten- en binnenmuur van 50 mm breed treedt er een isolerende werking op, die vergelijkbaar is met isolatiemateriaal met een dikte van 5 mm. Pas rond de oliecrisis van 1973 kwam de isolatie van woningen goed op gang. De gasprijs steeg enorm hard, omdat deze gekoppeld was aan de olieprijs. Hierdoor waren isolatiemaatregelen meer dan ooit noodzakelijk om de kosten enigszins in de hand te houden. In eerste instantie werd nog gewerkt met een isolatiedikte van 25 tot 50 mm. Door verscherpte eisen, de nog steeds hoge stookkosten en een toenemende mate van aandacht voor energiebesparing zorgde ervoor dat er in meerdere opzichten gekozen werd voor dikkere isolatiematerialen tot 100 mm. Zelfs isolatie van 240 mm dikte komt voor. Het isoleren van de spouwmuur wordt sinds begin jaren '70 gezien als één van de belangrijkste maatregelen om het energieverbruik van woningen drastisch te verminderen en het energielabel van de woningen op een hoger niveau te brengen. Dit zogenaamde na-isoleren kan op verschillende manieren. Zo kan men de spouwmuren opvullen met steenwol of glaswol. Steenwol wordt in de spouwmuur gespoten, glaswol wordt erin geblazen. Verder bestaat er de mogelijkheid om uw woning te isoleren met PUR-schuim. Deze wijze van isoleren is echter niet aan te raden. Dit blijkt ook uit het feit dat maar 10% van de woningen in Nederland met dit materiaal zijn geïsoleerd. PUR is chemisch en slecht voor het milieu. Het is niet te recyclen en vooral daarom wordt het tegenwoordig vrijwel niet meer toegepast. De uiteindelijke ecologische voetafdruk van dit product is dan ook zeer hoog. Eén van de meest efficiënte wijze van na-isoleren is het inblazen van EPS-parels in de bestaande spouwmuur. Door met deze parels uw huis te isoleren draagt u bij aan een zeer goede verbetering van uw eigen ecologische voetafdruk. EPS-parels zijn namelijk bijzonder milieuvriendelijk en volledig recyclebaar. Tevens zijn ze dampdoorlatend, waardoor vochtproblemen in uw huis voorkomen kunnen worden.

Wat zijn EPS-parels

Iedereen kent EPS uit het dagelijkse leven. Het is in de volksmond bekend als "piepschuim". Piepschuim dankt zijn naam aan het geluid dat dit materiaal voorbrengt als het tegen elkaar aan gewreven wordt. Dit materiaal wordt, behalve voor isolatie, gebruikt als basismateriaal voor (beschermende) verpakkingen, vooral vanwege het gemak waarmee het in allerlei vormen gegoten kan worden. Piepschuim wordt gemaakt van verhitte en aan elkaar gestoomde EPS-parels. Door het verhitten en stomen zetten de parels uit en hechten ze aan elkaar vast. EPS-parels zijn gemaakt van geëxpandeerd polystyreen. Deze stof bestaat vrijwel uitsluitend uit waterstof en koolstof, natuurlijke elementen, die redelijk milieuvriendelijk zijn en niet schadelijk voor de gezondheid. De polystyreencomponent bedraagt uiteindelijk niet meer dan ongeveer 2%, de rest is stilstaande lucht. Lucht is zoals bekend één van de oudste isolatiematerialen die er bestaan. Isolatie met EPS-korrels is geen nieuwe techniek. Dat heeft als voordeel, dat er historisch al veel over bekend is. Zo weten we dat de isolatiewaarde ook na 40 jaar nog niets van zijn oorspronkelijke rendement verloren heeft. De korrels kunnen na gebruik volledig gerecycled worden naar hun oorspronkelijke grondstof. Als alternatief zijn er ook zogenaamde Bio-schuim (of foam) parels op de markt. Deze hebben een zo mogelijk nog lagere ecologische voetafdruk, omdat ze niet alleen volledig recyclebaar zijn, maar ook nog eens biologisch afbreekbaar. Dit komt omdat er bij dit product gebruik gemaakt wordt van organische materialen. Behalve dat EPS-parels een isolerende eigenschap hebben, beschikken deze parels ook nog over een geluidswerende component.

Wijze van isoleren

Isolatie van spouwmuren wordt altijd vooraf gegaan door een inspectie van de spouwmuren. Hierbij is het van belang dat er een minimale ruimte van 3 centimeter aanwezig is tussen de binnen- en buitenmuren. Is de ruimte smaller dan 3 centimeter, is de kans op vochtdoorslag te groot en kan isolatie met EPS-parels niet plaatsvinden. Het is ook noodzakelijk dat er geen vuilophoping van cement of bouwafval plaats heeft gevonden in de spouwmuur. Door vuilophoping of cementbramen ontstaan er namelijk koude-bruggen, die zorgen dat kou en vocht kan worden overgedragen van de buitenmuur naar de binnenmuur. De inspectie vindt plaats door middel van een endoscoop, een soort microcamera met verlichting, die via boorgaten ingebracht wordt in de spouwmuur. Hierdoor kan de vakman visueel controleren of de ruimte tussen de buiten- en binnenmuur voldoet aan de gestelde eisen. Tevens wordt gecontroleerd of evt. aanwezige isolatie nog op zijn plaats zit en niet uitgezakt is. Dit uitzakken kan eveneens zorgen voor zogenaamde koude-bruggen. Een indicatie in de woning of op de buitenmuur is de aanwezigheid van vochtplekken. De aanwezigheid van vochtplekken zorgt voor een drastische vermindering van de luchtkwaliteit in de kamers en de muren voelen klam en koud aan. Als na de visuele inspectie de spouwmuur in goede conditie blijkt te zijn, worden er eerst ventilatieroosters ter hoogte van de kruipruimte geplaatst. Deze ventilatieroosters moeten voor een constante ventilatie van de kruipruimte zorgen. Dit is een absolute voorwaarde om het leefklimaat na de na-isolatie van de spouwmuur zo veel mogelijk te optimaliseren. Na het plaatsen van de roosters kan gestart worden met het inblazen van de EPS-parels. Dit inblazen gebeurd door veel kleine gaten in de voegen van de buitenmuur te maken. Vaak verkijkt men zich op het aantal gaten dat gemaakt moet worden. Gemiddeld zullen er ongeveer 200 gaten gemaakt worden, afhankelijk van de te isoleren oppervlakte. Bij een grotere hoeveelheid ramen kan dit aantal zelfs nog hoger worden, omdat elk risico op een eventuele koudebrug moet worden voorkomen. Bij ramen is dit risico proefondervindelijk altijd het grootste. Na het boren van de gaten worden met een compressor en een spuitmond onder hoge druk via elk gat EPS-parels in de spouwmuur geblazen. Dit proces gaat gat voor gat. Je hebt ongeveer 15 tot 30 kilo EPS-parels nodig om 1 vierkante meter te vullen. Vroeger werden EPS-parels los in de spouwmuur geblazen. Er was toen geen reden om aan te nemen dat dit geen goede methode zou zijn en is dan ook veelvuldig toegepast in een groot gedeelte van de woningen in de beginjaren. Echter heeft men geconstateerd dat er door het losse inblazen een gerede kans bestaat, dat de parels uiteindelijk gaan inzakken, wat de isolatiewaarde drastisch verlaagt, met als gevolg het ontstaan van de eerder genoemde koude-bruggen. Daarom worden de parels tegenwoordig vermengt met lijm ingeblazen. Deze vermenging met lijm is verplicht, omdat er anders geen goede isolatie ontstaat. Door het inblazen met lijm, ontstaat er ook geen volledig dichte isolatie, waardoor er altijd ventilatie mogelijk is. In de spouwmuur worden spouwafsluiters geplaatst. Dit wordt gedaan, omdat klanten (over het algemeen) niet willen dat op hun kosten ook de spouwmuur van uw buren geïsoleerd wordt. Na het inblazen van de EPS-parels worden de voegen gesloten met eenzelfde materiaal als het oorspronkelijke voegsel. Dit stelt de vakman in staat de isolatie uit te voeren, zonder dat daar van buiten of van binnen maar iets van te zien is.

Soorten EPS-parels

Er zijn diverse soorten EPS-parels, elk met een eigen isolatiewaarde:

EPS parels

EPS parels: in de volksmond ook wel piepschuimbolletjes genoemd. De officiële term is echter thermoparels. Frequent toegepast in isolatieplaten en verpakkingsmaterialen;

Grafietparels

Grafietparels (ook wel HR++ parels genoemd worden): Eigenlijk zijn dit gewone schuimbolletjes met als extra ingrediënt grafiet, waardoor de isolatiewaarde ongeveer 20% hoger is dan bij de standaard EPS-bolletjes. Deze grafietparels worden vermengd met lijm onder hogedruk de spouwmuur ingeblazen. Er ontstaat door de toevoeging van de milieuvriendelijke lijm een waterafstotende en luchtdoorlatende laag;

HR EPS-parels

- Naast de Grafietparels zijn er tegenwoordig ook HR EPS-parels (de zogenoemde HR+++ parels). Dit zijn de EPS-parels van de derde generatie en hebben een nog hogere isolatiewaarde dan de grafietparels.

Bio-schuim parels

Bio-schuim parels: Dit is een groen alternatief voor de gewone EPS Thermoparels. De parels worden gemaakt van organische materialen en het eindproduct is ook te recyclen. Dit isolatiemateriaal heeft hierdoor een bijzonder kleine ecologische voetafdruk. Bio-schuim parels hebben in het echt ook daadwerkelijk een groene kleur om een duidelijke verschil te laten zien met de hiervoor genoemde EPS-Thermoparels.

De Isolatieparels voldoen allemaal aan alle Europese eisen (NEN EN 13163 en Euroklasse E volgens NEN EN 135011 en B1 volgens DIN 4102). EPS-parels zijn ademend, laten vocht door en zijn bestand tegen schimmels en bacterieën. Hierdoor zorgen de parels voor een aangenaam leefklimaat, zonder dat u bang hoeft te zijn voor schimmelziektes en/of bacteriologische aandoeningen. Daarmee zal ook uw gezondheid gewaarborgd zijn.

Kosten van isolatie met EPS-parels

Natuurlijk zijn de kosten van een heel isolatieproject sterk afhankelijk van de grootte van de te behandelen oppervlakte, maar het isoleren met EPS-parels zal ongeveer tussen de € 20 en € 30,-- per vierkante meter kosten. De kosten wegen echter niet op tegen de uiteindelijke besparing op het energieverbruik en de daarmee samenhangende energiekosten. Gemiddeld genomen zullen uw energiekosten met ongeveer 30% dalen. Bovendien zet u ook grote stappen op het gebied van wooncomfort en woongenot. Van geen andere manier van energiebesparing zult u zo snel iets merken dan van het isoleren van spouwmuren.

Oriënteren en informeren

Er zijn vele bedrijven, die diensten aanbieden op het gebied van isolatie. Daarnaast hebben een groot aantal van deze bedrijven zich toegelegd op speciale vormen van isolatie. Het is goed om zich uitgebreid te oriënteren. Speur het internet af, doe navraag bij buren en kennissen, lees zoveel mogelijk informatie over de bedrijven en de isolatiemethode met EPS-parels. Laat u vooral niet tegenhouden kritische vragen te stellen en ga de uitdaging niet uit de weg om meerdere bedrijven een offerte te laten uitbrengen. Het is de bedoeling dat u overtuigd zult raken van het nut en de isolatiewaarden die isoleren met EPS-parels kan bieden. U moet ook zeker zijn van het feit dat het bedrijf dat u uiteindelijk kiest in staat is de opdracht op de voor u zo goed mogelijk uit te voeren, zonder dat u daar als consument nadelen van ondervindt. Alleen zo kunt u achteraf, behalve van de energie- en woonvoordelen, ook met een gerust hart en geweten genieten van de zekerheid dat het project vakkundig en professioneel is uitgevoerd. Dat is mooi voor u en het milieu!