Geëxpandeerd polystyreen (EPS)
Geëxpandeerd polystyreen is een materiaal dat heel veel als isolatie wordt gebruikt. Het wordt dikwijls afgekort als EPS, wat staat voor de Engelse benaming ‘expanded polystyrene’. In Vlaanderen en Nederland wordt EPS in de volksmond piepschuim genoemd. Het was ook het Vlaamse bedrijf Isomo dat in 1956 als eerste begon met de productie van EPS. EPS bestaat uit kleine kunststof bolletjes van de kunststof polystyreen. EPS wordt het meest gebruikt voor isolatietoepassingen, maar wordt ook veel gebruikt in verpakking om goederen tijdens het vervoer te beschermen. Ook in de weg- en waterbouw wordt veel gebruikt gemaakt van EPS. EPS staat ook bekend onder enkele merknamen, zoals het Vlaamse Isomo, maar ook onder Tempex, Depron en Styropor.
Productie van EPS
Polystyreen, waaruit EPS bestaat is een thermoplastische vorm van kunststof. Dit houdt in dat het kunststof is dat wij verhitting zacht wordt. Dit in tegenstelling tot thermoharders, een kunststof dat hard blijft. Dit kunststof bestaat weer uit styreen. Dit is een zogenaamde monomeer, een organische monecuul, dat samengevoegd wordt met andere chemische elementen de basis vormt van polystyreen. Om de dichtheid van de EPS bolletjes te reduceren wordt er een blaasmiddel toegevoegd. Uiteindelijk zullen daaruit de bolletjes ontstaan, ook wel parels genoemd. Vervolgens worden de parels door stoom verhit, waardoor ze aan elkaar smelten. Nadat het is afgekoeld zijn er blokken, platen of vlokken EPS ontstaan dat voor diverse toepassingen gebruikt kan worden.
Eigenschappen
Hoewel EPS uit de kunststof polystyreen bestaat, is dit maar voor 2% en betreft het enkel het omhulsel van een EPS parel. Voor de rest bestaat een EPS voor 98% uit gas. Hierdoor ontstaat de bekendste eigenschap van EPS, namelijk dat het zeer licht is en een dichtheid heeft van ongeveer 15 tot 40 kilogram per m³. Een kubieke meter EPS kan wel tot 10 miljoen met gas gevulde parels bevatten. Een parel bestaat weer uit ongeveer 3.000 cellen die gevuld zijn met gas. Hierdoor vormt EPS een uitstekend isolatiemiddel met een hoge isolatiewaarde. In de weg- en waterbouw wordt veel gebruik gemaakt van geëxtrudeerde EPS. Dit is namelijk veel beter bestand tegen grondvocht, waar geëxpandeerde EPS niet bestand tegen is. Ten slotte is EPS zeer goed te recyclen.
Toepassingen
De toepassingsmogelijkheden van EPS zijn groot. In de bouwwereld wordt EPS zeer veel gebruikt als isolatiemateriaal. Daarnaast wordt EPS in de weg- en waterbouw gebruikt fundering en ophoging van wegen en komt het veel voor in bruggen en viaducten. EPS is goed modelleerbaar, dus is EPS veel te zien in praalwagen tijdens carnavalsoptochten of bloemencorso's. Architecten maken gebruik van EPS om maquettes te maken. Veel huidige kerstdecoraties zijn ook van EPS en EPS wordt zeer veel gebruikt als verpakkingsmateriaal.
EPS-bouwproducten
EPS-bouwproducten zijn in vele vormen leverbaar. Zo kan het geleverd worden in platen wat als isolatiemateriaal voor muren en daken kan dienen, maar ook blokken. Blokken zijn gemakkelijk toepasbaar op lastige plekken. De blokken kunnen dan gemakkelijk op maat gemaakt worden. Ook sandwichpanelen worden veel in de bouwwereld gebruikt. Hiermee kunnen grote oppervlakken gemakkelijk bedekt worden. Deze panelen hebben vaak een kern van EPS, waardoor het een zeer licht bouwmateriaal is.
EPS-kwaliteiten
Er bestaan verschillende kwaliteiten EPS. De kwaliteit van EPS werd in het verleden aangegeven door de volumieke massa, maar sinds 2000 geldt er een Europese norm. De kwaliteit wordt nu aangegeven door de druksterkte bij 10% vervorming. Het getal wat hieruit komt geeft de kwaliteit van het EPS aan. Zo is EPS 60 de minste kwalitatieve EPS en EPS 250 behoort tot de beste kwaliteit.
Gezondheid & veiligheid
Bij het aanbrengen van EPS gelden er geen bijzondere veiligheidseisen. De standaard hulpmiddelen, zoals een mondkapje en handschoenen worden aangeraden. Wel kunnen er schadelijke stoffen vrijkomen wanneer EPS wordt verhit, zoals koolmonoxide en koolwaterstoffen.